Dự kiến, các loại nông sản xuất khẩu của Việt Nam sẽ có cơ hội 'đi thẳng' từ điểm xuất phát đến điểm cuối, không phải qua nhiều khâu kiểm duyệt, kiểm soát như trước.
Ông Lê Viết Bình, Phó Chánh văn phòng phía Nam, Bộ NN-PTNT phát biểu khai mạc hội nghị. Ảnh: Hồng Thủy.
Đây sẽ là một bước tiến xa để nông sản Việt Nam thuận lợi hơn trong việc tiếp cận các thị trường nước ngoài, giảm thiểu chi phí, tăng lợi nhuận cho người nông dân.
Ngày 22/10, tại Văn phòng phía Nam, Bộ NN-PTNT đã diễn ra “hội nghị song phương logistics xuyên biên giới” giữa các Tập đoàn Logictics Việt Nam và Trung Quốc, bàn luận các vấn đề về logistics cho nông sản Việt Nam.
Hội nghị do Văn phòng Thông báo và Điểm hỏi đáp Quốc gia về vệ sinh dịch tễ và kiểm dịch động thực vật Việt Nam (SPS), Bộ NN-PTNT, báo Nông nghiệp Việt Nam, Tập đoàn Mega A logistics phối hợp tổ chức. Cùng tham dự hội nghị có 2 “ông lớn” ngành logistics của Trung Quốc là Tập đoàn cảng biển IPC Hạ Môn và Tập đoàn vận chuyển container quốc tế SITC. Ngoài ra, còn có đại diện Ngân hàng NN-PTNT (Agribank) và Công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng nông nghiệp (ABIC) và một số doanh nghiệp lớn trong nước.
Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Lê Viết Bình, Phó Chánh văn phòng phía Nam, Bộ NN-PTNT, Thường trực Tổ công tác 970 cho biết, đây là sự kiện đặc biệt quan trọng trong quan hệ hợp tác song phương giữa 2 quốc gia trong sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp và hệ thống logistics quốc tế. Sự hợp tác này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc xây dựng mối quan hệ đối tác bền vững giữa 2 tập đoàn hàng đầu của Trung Quốc là IPC và SITC, trong việc đầu tư vào cảng biển và vận tải biển, cùng các tập đoàn logistics của Việt Nam như Mega A, Công ty Cổ phần bảo hiểm Ngân hàng Nông nghiệp ABIC (Agribank) trong việc hỗ trợ tài chính cho ngành nông nghiệp Việt Nam.
“Năm 2022, kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản đạt hơn 53 tỷ USD, tăng 9,3% so với năm 2021. Tốc độ tăng trưởng GDP toàn ngành đạt 3,36%, thặng dư thương mại đạt trên 8,5 tỷ USD, tăng 30% so với năm trước. 11 nhóm mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, trong đó có 7 mặt hàng trên 3 tỷ USD... Nếu chúng ta thực hiện tốt giải pháp logistics, thì tăng trưởng không chỉ dừng ở những con số trên, mà sẽ cao hơn nhiều”, ông Bình nhấn mạnh.
TS Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam, Bộ NN-PTNT: "Việc thực hiện logistics xuyên biên giới góp phần giảm áp lực chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt Nam". Ảnh: Hồng Thủy.
Logistics xuyên biên giới: Rút ngắn thời gian, giảm chi phí
Nói về cụm từ “logistics xuyên biên giới”, ông Đặng Đình Long, Chủ tịch HĐQT - Tổng Giám đốc Tập đoàn Mega A giải thích: “Thực ra, đây không phải là một khái niệm mới. Nôm na là một trạm, một điểm dừng, tức hàng hóa có thể từ nước xuất khẩu đến với nước nhập khẩu một cách nhanh chóng nhất mà không phải thông qua nhiều khâu kiểm tra như trước. Để làm được việc này thì hàng hóa sẽ được kiểm tra kỹ các khâu từ điểm đầu (nước xuất khẩu), sau đó, đi thẳng đến trạm dừng (điểm cuối). Nói cách khác, logistics xuyên biên giới là xử lý tất cả các khâu liên quan tại một điểm. Điều này có ý nghĩa rất quan trọng, nhất là đối với sản phẩm hàng hóa là nông sản hay thực phẩm. Những mặt hàng coi trọng vấn đề thời gian nhanh nhất nhằm bảo đảm chất lượng, độ tươi ngon.
Theo phân tích của ông Long, nông sản nếu vận chuyển lâu quá vì phải qua nhiều lần bốc dỡ kiểm tra thì chất lượng sẽ giảm, thậm chí hư hỏng. Vì thế, yếu tố thời gian rất quan trọng. Để sản phẩm đạt chất lượng cao, tăng sức cạnh tranh và giá thành tăng thì phải nhanh nhất có thể. Đó là lý do phải có logistics xuyên biên giới.
Ông Đặng Đình Long, Chủ tịch HĐQT - Tổng Giám đốc Tập đoàn Mega A. Ảnh: Hồng Thủy.
Trả lời câu hỏi “Vận chuyển logistics xuyên biên giới khi có rủi ro về sản phẩm giảm chất lượng, hư hỏng, hoặc thiếu hụt, thì giải quyết thế nào?”, ông Long giải thích: “Nông sản được mua bảo hiểm trong vận chuyển, nên nông dân, công ty xuất khẩu không phải lo lắng việc giảm chất lượng khi sang nước nhập khẩu. Nếu hàng hóa xảy ra sự cố hư hỏng trong quá trình di chuyển, bảo hiểm sẽ chịu trách nhiệm. "Logistics xuyên biên giới” sẽ tạo ra một chuỗi liên kết giá trị, từ đơn vị bảo hiểm, ngân hàng, đến đơn vị cảng biển, hãng tàu, các doanh nghiệp logistics và các chủ hàng. Chuỗi liên kết này tạo ra sự an toàn, tin cậy hơn”.
Theo ông Long, “Logistics xuyên biên giới” không chỉ rút ngắn thời gian, mà còn giúp giảm chi phí đáng kể. Theo thống kê tại thị trường Việt Nam, chi phí cho logistics chiếm từ 14 - 18%. Còn thực hiện logistics xuyên biên giới, tổng chi phí dịch vụ sẽ giảm từ 5 - 8%. Ngoài ra, logistics sẽ thông qua liên kết hệ thống cảng để đưa nông sản vào sâu trong thị trường nhập khẩu, có thể tiếp cận với những phân khúc khách hàng cao hơn.
Lãnh đạo Tập đoàn Mega A khảo sát mô hình nông sản bên thị trường Trung Quốc. Ảnh: Minh Sáng.
Yêu cầu thị trường tỷ dân ngày càng cao
Nói về tiềm năng, độ khó của thị trường tỷ dân, ông Long cho biết: “Tiềm năng của thị trường Trung Quốc đối với Việt Nam là vô cùng lớn. Nhưng, yêu cầu về chất lượng nông sản, thủy hải sản của họ ngày càng cao. Không chỉ cụ thể bằng Nghị định 248, 249 của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, mà thị trường trong dân, các doanh nghiệp nội địa họ cũng đòi hỏi rất cao về chất lượng. Do đó, chúng ta phải đặt tiêu chí chất lượng nông sản lên hàng đầu. Nhưng sản phẩm có chất lượng thì chi phí đầu tư cao, nếu kéo thêm chi phí dịch vụ cao nữa thì rất khó khăn cho người nông dân. Vì thế, “logistics xuyên biên giới” là một trong những giải pháp khả thi để góp phần nâng cao giá trị nông sản, giảm chi phí, tăng thu nhập”.
Tại hội nghị, ông Nguyễn Thiên Tá, Phó Giám đốc Công ty TNHH Thảo Nguyên (mặt hàng chủ lực là xuất khẩu hạt điều) cho biết, Thảo Nguyên là đơn vị chuyên sản xuất hạt điều và dầu điều. “Bình quân mỗi tháng đơn vị chúng tôi xuất khoảng gần 100 container đi nhiều thị trường chứ không phải là một riêng thị trường Trung Quốc. Nhưng hiện nay, đủ loại chi phí logistics phát sinh, từ vận chuyển công, vận chuyển hãng tàu, kiểm tra hang hoá, bốc dỡ…ảnh hưởng không nhỏ đến doanh thu. Nên nếu chúng ta kết nối, phát triển được vấn đề “logistics xuyên biên giới” với các tập đoàn logistics của phía Trung Quốc thì không còn gì bằng. Trung Quốc là thị trường rất lớn. Lợi thế là chúng ta ở rất gần so với thị trường Mỹ và Châu Âu, khi vận chuyển thời gian ngắn.
Tập đoàn Mega A đang khảo sát các sản phẩm nông sản bên thị trường Trung Quốc. Ảnh: TL.
Vừa qua, tôi có đi tham khảo thị trường ở một số tỉnh của Trung Quốc, tôi thấy bây giờ tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm đối với Trung Quốc rất cao, có thể ngang với châu Âu, Mỹ, nên sau khi trở về, chúng tôi phải lên kế hoạch định hướng lại một phần về đầu tư, phát triển, sắp xếp lại dây chuyền sản xuất, tăng cường an toàn vệ sinh thực phẩm. Một phần quan trọng trong quá trình này chính là vấn đề logistics. Nếu đầu tư nhiều mà chi phí vận chuyển cao thì sẽ là một khó khăn đối với doanh nghiệp. Nay tham dự hội nghị này, tôi rất kỳ vọng về “logistics xuyên biên giới”, nếu thực hiện theo quy trình này, thì chi phí giảm nhiều, sản phẩm sẽ cạnh tranh về giá, dễ tiêu thụ hơn. Các mặt hàng nông sản khác có điều kiện hơn để đầu tư thêm về chất lượng", ông Nguyễn Thiên Tá chia sẻ.
Liên quan đến việc xuất khẩu nông sản của Việt Nam, tại hội nghị, TS Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam, Bộ NN-PTNT cho biết, trung bình, mỗi năm Văn phòng SPS Việt Nam nhận hơn 1.000 thông báo thay đổi kiểm tra hàng hóa, trong đó có 80% là yêu cầu nâng cao an toàn thực phẩm. Thời gian tới, các Hiệp định thương mại tự do đưa hàng rào thuế quan về 0% nên các nước sẽ nâng cao tiêu chí kiểm tra chất lượng sản phẩm, an toàn thực phẩm. Logistics xuyên biên giới sẽ giảm rủi ro từ vùng trồng đến nơi nhập khẩu. Các công ty ký kết với Văn phòng SPS sẽ thường xuyên có thông tin cập nhật hỗ trợ nông dân, doanh nghiệp sản xuất thông tin dịch bệnh, kiểm dịch trước khi xuất khẩu. Hiện, chi phí logistics nông sản khoảng 20 - 25%, nhưng logistics xuyên biên giới sẽ hoàn thiện các đoạn nối tiếp giữa các quốc gia xuất khẩu và nhập khẩu, giảm chi phí thêm từ 5 - 7%.
Cảng Tân cảng Hiệp Phước (huyện Nhà Bè, TP.HCM), một trong những đơn vị logistics hiện đại nhất của Việt Nam. Ảnh: Hồng Thủy.
Cuối hội nghị, các bên đã thống nhất nhiều nội dung hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm, nhằm thúc đẩy sự phát triển ngành nông nghiệp, tăng cường mối quan hệ và nâng cao hệ thống logistics xuyên biên giới giữa 2 nước bằng việc ký kết ghi nhớ hợp tác giữa Văn phòng SPS Việt Nam và Tập đoàn Mega A. Đồng thời, ký kết ghi nhớ hợp tác 6 bên giữa Tập đoàn SITC, Mega A Việt Nam, Abic, Agribank, Tập đoàn Longma - Chuỗi cung ứng và đại diện chủ hàng từ Việt Nam, công ty Thảo Nguyên.
Các nội dung ký kết chính là tăng cường giao lưu, trao đổi thông tin để tăng cường học hỏi; hợp tác về lĩnh vực xuất khẩu thủy, hải sản, nông sản Việt Nam qua đường biển, cụ thể là với hãng tàu SITC và cảng Hạ Môn Trung Quốc; bàn về việc phát triển hàng hóa trên kênh thương mại điện tử; thỏa thuận về các vấn đề liên quan đến tài chính như bảo lãnh tín dụng, bảo hiểm hàng hóa, nhất là nông sản qua vận chuyển đường biển.